Systemisch werk
Hoe werkt een familieopstelling of organisatieopstelling?
De aanleiding voor een familieopstelling of een organisatieopstelling is altijd een thema dat speelt in het heden, waar vaak oude pijn en trauma in het systeem aan ten grondslag ligt.
Het doel van de opstelling is om inzicht te krijgen in de diverse dynamieken in het systeem en van daaruit kan er een helende beweging in gang worden gebracht om de balans in het systeem te herstellen en krachtige energie weer te laten stromen.
Het systeem wordt uitgebeeld met representanten die de diverse leden van het systeem representeren in een ruimte, waarin zij worden opgesteld. Het is meer dan bijzonder hoe een representant in de schoenen van iemand anders zijn of haar gevoelens ervaart en door te praten en te bewegen de dynamieken in het systeem zichtbaar en hoorbaar maakt.
Doordat disbalansen, dat wat buitengesloten of niet eerder erkend is, zichtbaar worden, komt er beweging en kracht voor herstel in het hele systeem. Dit zorgt voor een nieuwe impuls bij het doorbreken van ongewenste patronen in het heden.
Soms moet er eerst iets in het systeem erkend of in balans gebracht worden, voordat jij zelf in je eigen schoenen en in je eigen kracht kan staan. Dan kun je blijven praten en op wilskracht patronen willen veranderen, maar soms is er iets anders nodig.
Iets wat niet echt met woorden over te brengen is, maar alleen echt te ervaren.
Wat is een generatie(lijnen)opstelling?
Een generatie(lijnen)opstelling is een opstelling specifiek gericht op vorige generaties van jouw moederskant dan wel vaderskant, omdat de ervaring is dat patronen en gebeurtenissen uit vorige generaties flink door kunnen werken in je huidige leven. Dit kan betekenen dat jij, je vader, je opa, en nog 3 generaties daarachter worden opgesteld, wanneer de oorsprong van jouw thema in de 6e generatie ligt. Soms herken je het thema bewust uit situaties in het leven van jouw vader of moeder, maar heel vaak wordt het patroon pas zichtbaar in een generatie(lijnen)opstelling.
Hoe bijzonder is het dan om het thema bij jou te laten stoppen, om dit op te lossen, zodat jij en de generaties na jou hier vrij van zijn?
Interesse?
Wil je meer lezen over systemisch werk, lees dan hieronder verder of bestel mijn boek ‘Toen was toen en nu is nu’.
In mijn boek beschrijf ik zowel een deel theorie als op uitgebreide en heel persoonlijke wijze een familieopstelling in de praktijk.
De begeleiding van organisatieopstellingen is altijd maatwerk. Wanneer je op het contactformulier aangeeft wat je wilt, neem ik contact met je op om de mogelijkheden te bespreken.
Ook voor data en locaties van periodieke familieopstellingen en generatie(lijnen)opstellingen kun je contact met me opnemen.
Meer systemisch werk
Via het DNA van je ouders heb je niet alleen de kleur van hun ogen en andere fysieke kenmerken mee, maar ook heb je een deel van hun ervaringen, en die van hun voorouders, meegekregen. Zo kunnen ook heftige gebeurtenissen zoals trauma’s worden overgeërfd. Zo is het mogelijk dat, op basis van een ervaring van bijvoorbeeld jouw opa in de Tweede Wereldoorlog, jouw amygdala in het nu alarmslaat bij een situatie en een overlevingsreactie bij jou in gang zet. Ook al heb je zelf die ervaring nooit meegemaakt, hij is wel opgeslagen als herinnering in jou. Jij hebt de herinnering aan die ervaring meegekregen via het DNA van een van je ouders.
Bert Hellinger is de grondlegger van systemisch werken en van familieopstellingen. Volgens Hellinger is een familie een systeem, waar alle familieleden deel van uitmaken. Ook overleden mensen blijven tot dit systeem behoren. Hetzelfde geldt wanneer er een al dan niet spontane abortus heeft plaatsgevonden en wanneer ouders gescheiden zijn. Niemand wordt buitengesloten.
Een systeem heeft een collectief geweten en het heeft als eerste doel het overleven als gezamenlijk collectief. Het tweede doel is het overleven van alle individuen afzonderlijk. Om te overleven zijn de volgende systemische wetten actief binnen het systeem:
Ordening
het innemen van de juiste plaats en het dragen van de daarbij behorende verantwoordelijkheid.
Erbij horen
binnen het systeem heeft eenieder recht op zijn eigen plek, niemand mag worden buitengesloten of vergeten.
Balans in geven en nemen
ouders geven en kinderen nemen in de verticale relatie. Binnen een horizontale relatie is er een evenwicht in het geven en het nemen.
Erkennen wat er is
vanuit het perspectief van de verschillende leden van het systeem erkennen wat er is. Zichtbaar maken wat er heeft gespeeld, in de juiste grootte, zonder oordeel en zonder daaraan iets te willen veranderen.
Wanneer iemand in het systeem wordt buitengesloten, zal een ander familielid dit gat proberen op te vullen. Of wanneer een ouder door bijvoorbeeld een groot eigen gemis niet de rol van ouder neemt, vult het kind de lege plek in. Dit heeft als resultaat dat het kind geen kind meer kan zijn, omdat hij niet meer in zijn eigen schoenen als kind staat.
Het onderliggende doel van het opvullen van de lege plek is de overleving van het systeem als geheel. Het bijbehorende effect is wel dat het systeem uit balans raakt, omdat de systemische wetten niet worden gevolgd. Hierdoor stagneert de energie. Deze stagnerende energie wordt in het hedendaagse leven vaak zichtbaar door verstoorde relaties binnen het systeem of door ernstige vermoeidheid of ziekte bij degene die op een plek is gaan staan die niet voor hem bedoeld is. De energie stroomt dan niet optimaal binnen het systeem en de symptomen worden voelbaar. Deze symptomen zijn richtingwijzers, het zijn kansen om bewust te worden van dat wat niet stroomt. En daarmee zijn het kansen om de balans te herstellen.
Tijdens een familieopstelling wordt een systeem met haar dynamieken gereproduceerd. Hiervoor worden de leden van het systeem opgesteld in een ruimte, waarbij deze leden vaak worden gerepresenteerd door andere mensen. Mensen kunnen bewegen en praten en doordat de representanten als het ware in de energie staan van degene die zij representeren, kunnen zij zichtbaar en hoorbaar maken wat er speelt binnen het systeem.
De aanleiding voor een familieopstelling is altijd een thema dat speelt in het heden, waar vaak oude pijn en trauma in het familiesysteem aan ten grondslag ligt. Het doel van de opstelling is om inzicht te krijgen in de diverse dynamieken in het systeem en van daaruit kan er een helende beweging in gang worden gebracht om de balans te herstellen en de energie weer te laten stromen. Zo kan ingesloten worden wat buitengesloten was. Zo kan de ordening hersteld worden, zodat iedereen energetisch weer de juiste plaats kan innemen.
Een systeem heeft een collectief geweten en het heeft als eerste doel het overleven als gezamenlijk collectief. Het tweede doel is het overleven van alle individuen afzonderlijk. Om te overleven zijn de volgende systemische wetten actief binnen het systeem:
Hoe oud je ook bent, in een systeem dat in balans is, neem je als kind de plek in als kind van je ouders. En je ouders staan op hun plek als hoofd van het gezin. Alleen zo kunnen trauma’s erkend worden en daar gelaten worden waar ze horen. Alles wat er is, mag er zijn. Op de juiste plek, in de juiste proporties en zonder oordeel. Het is onderdeel van jouw achtergrond, van waar jij vandaan komt en van wie jij geworden bent. Als je dat kunt erkennen, als je geworteld bent in je eigen wortels, dan sta je stevig. Dan voel jij je levenskracht. En van daaruit maak jij je eigen keuzes en neem jij je eigen verantwoordelijkheid.
De afgelopen jaren is systemisch werken steeds populairder geworden en heeft het zich doorontwikkeld naar andere opstellingsvormen, zoals organisatieopstellingen, structuuropstellingen en sjamanistische opstellingen. Want wanneer alles energie is, dan kan ook alles opgesteld worden wanneer ergens energie blokkeert. Dan kan iedere blokkade zichtbaar gemaakt worden en dan kan een balans hersteld worden. Systemisch coachen wordt binnen coachingspraktijken dan ook steeds meer toegepast.
De kracht van familieopstellingen zit voor mij in het zichtbaar maken van waar de energie niet goed stroomt in het systeem en in het aanreiken van een keuze daarbij. Want het is je eigen keuze om te blijven doen wat je altijd deed of om juist iets anders te gaan doen. Blijf je je moeder de schuld geven van jullie moeizame relatie of kun je buigen voor haar lot en je eigen plek innemen? Kun je haar zien als de ‘grote’ en jezelf als de ‘kleine’ in jullie relatie als moeder en kind? Niet omdat ze beter of belangrijker is dan jij. Nee, omdat zij jouw moeder is en zij vanuit systemisch perspectief als ouder de ‘grote’ is, waar jij dat voor jouw eigen kinderen ook weer bent.